جایگاه برتر نظام مهندسی ساختمان استان با عملکرد شایسته «کمیته کنترل نظارت و اجرا» این سازمان
سازمان نظام مهندسی ساختمان استان قزوین با تعامل و همکاری سازنده اعضاء و همچنین تلاش‌های پیگیرانه هیئت مدیره سازمان تاکنون توانسته اقدامات چشمگیری در راستای الزام رعایت مقررات ملی ساختمان و فرهنگ سازی در این خصوص در حوزه استانی و ملی را به مرحله اجرا در آورد. یکی از اهرم های مهم و فعال در این خصوص کمیته کنترل نظارت و اجرا سازمان می باشد که با بهره گیری از مهندسین دارای تخصص و صلاحیت در راستای اجرای ماده ۳۵ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان اقدامات موثر و قابل توجهی را به اجرا درآورده است، در این راستا مصاحبه ای با جناب آقای مهندس فرج زاده ها ریاست سازمان نظام مهندسی ساختمان استان قزوین و نایب رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور انجام پذیرفت که مشروح آن را ذیلاً خواهید خواند.
کمیته کنترل نظارت و اجرا چگونه و با چه هدفی تشکیل شد؟
تشکیل کمیته کنترل نظارت و اجرا در راستای برآوردن مطالبات آحاد مردم به عنوان صاحبان اصلی ساختمان ها و نیز حمایت از مهندسان، طراحان، ناظرین، مجریان ، کاردانان، معماران تجربی و سرپرست کارگاه ها، در راستای اجرای قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان جهت ارتقای کیفیت خدمات مهندسی می باشد. اساس تشکیل این کمیته توافقنامه ماده ۳۵ نظارت عالیه می باشد که در تاریخ ۲۰/۱۲/۸۴ به امضاء معاون وقت امور عمرانی استانداری قزوین ، رئیس وقت اداره کل راه و شهرسازی استان و رئیس وقت سازمان نظام مهندسی ساختمان استان رسیده و در این خصوص تفویض اختیار به سازمان نظام مهندسی و کنترل ساختمان با استفاده از اختیارات مندرج در بندهای ۴ و ۵ و ماده ۱۵ قانون نظام مهندسی ساختمان صورت پذیرفت .
با عنایت به مفاد توافقنامه فوق الذکر جلسات متعددی با دستگاههای مربوطه بخصوص اداره کل راه و شهرسازی استان برگزار شد و در این راستا تشکیلات کمیته کنترل نظارت و اجرا و دبیرخانه این کمیته در سازمان نظام مهندسی ساختمان تشکیل گردید .
کمیته کنترل نظارت و اجرا در جهت دستیابی به اهداف مورد نظر، تشریک مساعی همگان را در قالب کمک، آموزش ، ارشاد و تبادل تجارب بین اعضای سازمان نظام مهندسی طلب نموده که در نتیجه ارتقاء کیفیت ساخت و ساز و بهبود امر خطیر نظارت و اجرا به منظور حصول اطمینان از ایمنی، بهداشت، بهره دهی مناسب، آسایش و صرفه اقتصادی را به دنبال دارد. که به منظور دستیابی به اهداف مورد نظر زنجیره ای منسجم به شرح زیر سازماندهی گردیده است :
هسته مرکزی
گروههای بازدید فنی
بازرسان کمیته کنترل نظارت
کمیسیون آزمایشگاهها
دبیرخانه
هسته مرکزی کمیته کنترل نظارت و اجرا از چه افرادی تشکیل و وظیفه آن چیست؟
این هیات متشکل از نمایندگان استانداری، اداره کل راه و شهرسازی، شهرداری و سازمان نظام مهندسی ساختمان بوده و جلسات آن به صورت هفتگی برگزار می گردد . این هسته در ارتباط با وظایف کمیته از جمله سیاست گذاری در خصوص نحوه عملکرد کمیته، برنامه ریزی و تصمیم گیری در خصوص عملکرد ناظرین و مجریان با توجه به بررسی نتایج بازدید از پروژه های تحت مسئولیت ایشان، بررسی پرونده های مربوطه و در صورت نیاز دعوت حضوری از همکاران جهت استماع توضیحات ایشان، بررسی آزادسازی ظرفیت مجریان ذیصلاح با عنایت به گزارش ناظرین ، بررسی عملکرد مهندسین در حوزه های نظارت و اجرا و کلیه مسئولیتهای مرتبط با کمیته کنترل نظارت و اجرا، فعالیت می نماید .
شایان ذکر است با عنایت به مفاد تفاهم نامه فوق الذکر و شرایط تفویض اختیار به سازمان نظام مهندسی، اهم سیاست گذاریها و تصمیم گیریهای کمیته کنترل نظارت و اجرا به صورت مشترک توسط نمایندگان استانداری، اداره کل راه و شهرسازی، شهرداری و سازمان نظام مهندسی ساختمان استان اتخاذ می گردد و سازمان در این زمینه به تنهایی تصمیم گیرنده نمی باشد .
در ارتباط با نحوه تشکیل گروههای بازدید کمیته کنترل نظارت و اجرا توضیحاتی را ارائه بفرمائید.
گروه های فنی کمیته کنترل نظارت و اجرا در چهار حوزه سازه، معماری، برق و مکانیک تشکیل گردیده است .
هر گروه از یک سرگروه دارای تخصص و تجربه ، حسن شهرت و دارای پروانه پایه ۱ اشتغال به کار مهندسی در حوزه فعالیت گروه و همچنین از ۳ عضو زیر مجموعه متخصص و در حد امکان دارای پروانه اشتغال به کار پایه ۱ یا ۲ تشکیل گردیده و این اعضا به صورت داوطلبانه با کمیته کنترل نظارت همکاری می نمایند و انتخاب اعضای محترم گروههای کنترل نظارت بر مبنای سنجش، ارزیابی و بررسی فعالیت مهندسین دارای صلاحیت در جلسات هسته مرکزی کمیته کنترل نظارت صورت می پذیرد .
با عنایت به تمایل مهندسین محترم جهت حضور در گروههای مذکور در سال های ۹۳ و ۹۴ با توجه به سیاستهای هیات مدیره محترم سازمان و هسته مرکزی کمیته کنترل نظارت از حضور حداکثری مهندسین در این گروهها استفاده گردید به نحوی که حدود ۸۰۰ نفر از مهندسین دارای صلاحیت در قالب ۵۰ گروه در حوزه های سازه، معماری، برق و مکانیک با این کمیته همکاری نموده اند.
در سال جاری ضمن ارایه گزارشات کمی و کیفی در جلسات هسته مرکزی و بررسی تحلیلی فعالیتهای این کمیته در سال های اخیر، مقرر گردید جهت ارتقاء کیفیت فعالیتهای این کمیته و رضایت سازندگان و مهندسین فعال در زمینه اجرا و نظارت در سطح استان، ضمن دقت بیشتر جهت انتخاب سرگروهها و اعضای گروههای فنی و با هدفمند نمودن انتخاب پروژه ها جهت بازدید، خدمات رسانی بهتری به اعضای سازمان صورت پذیرد .
نحوه چرخه گزارش کار و نتایج حاصل از بازدیدهای کمیته کنترل نظارت و اجرا چکونه است؟
دبیرخانه کمیته کنترل نظارت با بهره مندی از سیستم های سخت افزاری و نرم افزارهای تهیه شده و با عنایت به عملکرد کمیته، به فعالیت هایی از قبیل تهیه نامه، تحویل نامه، پیگیری جهت تهیه پاسخ، برنامه ریزی و هماهنگی جهت انجام بازدید های فنی و پاسخگویی به استعلام های ارایه شده به واحد از جانب واحد های دیگر سازمان می پردازد . در خصوص بازدیدهای فنی، پروژه ها بر اساس سیاست هسته مرکزی کمیته انتخاب شده و پس از تهیه نقشه ها و مدارک لازم به صورت دوره ای ضمن هماهنگی با ناظرین و مجری پروژه، از جانب گروههای بازدید فنی مورد بازدید قرار می گیرد. پس از انجام بازدید توسط گروه و ارایه گزارش از جانب گروه ها، گزارشات مورد بررسی اولیه قرار گرفته و در صورت لزوم نتیجه بازدید به ناظرین و مجری پروژه اطلاع داده می شود و چرخه کار به صورت زیر دنبال می گردد.
۱-پروژه هایی که بدون ایرادات فنی اجرا شده است می تواند مورد درخواست تشویق و تقدیر برای مهندسین ناظر و مجری قرار گیرد.
۲- در خصوص پروژه هایی که دارای ایرادات جزئی می باشند، ضمن مکاتبه با ناظر و مجری در خواست رفع نواقص گردیده و جهت اعلام نتیجه به سازمان پیگیری های لازم صورت می پذیرد .
۳-در پروژه هایی که دارای مشکلات فنی اساسی می باشد، ضمن مکاتبه با ناظر و مجری، توضیحات کتبی از نامبردگان اخذ گردیده و پس از بررسی در هسته مرکزی مورد تصمیم گیری قرار می گیرد. در صورت نیاز از ناظرین یا مجری پروژه برای توضیحات حضوری دعوت به عمل می آید. در صورت ضرورت با شهرداری مکاتبه و تقاضای توقف عملیات اجرایی تا رفع نواقص می گردد.
۴-در صورت تعلل مشهود ناظر و یا مجری در انجام مسئولیت های حرفه ای خود، در صورت تصویب در جلسه هسته مرکزی پیشنهاد معرفی نامبردگان به شورای انتظامی، به هیات مدیره سازمان اعلام میگردد .
۵-در صورتی که مهندسین ناظر یا مجری از تحویل نامه امتناع ورزیده یا در رفع ایرادات و اشکالات اقدام ننمایند و در زمان تعیین شده پاسخ مناسب ندهند و به هر دلیل فرصت پیگیری و رسیدگی مجدد آن پروژه برای کمیته پدید نیاید به نحوی که زمان سپری شود و پروژه به اتمام رسد و حتی اگر در حال بهره برداری از ساختمان باشد، به هنگام استعلام واحد فنی به منظور صدور استحکام بنا و یا تهیه شناسنامه فنی و ملکی ساختمان، علاوه بر اعمال قانون، هرگونه پاسخی منوط به سونداژ مواضع خلاف و رویت عینی رفع تمام اشکالات خواهد بود، مسئولیت حقوقی و تامین خسارات وارده و ترمیم آن به عهده همکارانی است که در تهیه پاسخ به موقع و رفع اشکالات گزارش شده تعلل ورزیده اند.
شایان ذکر است در حال حاضر گروه نظارت عالیه اداره کل راه و شهرسازی استان قزوین جهت بازدید فنی از ساختمان های در حال احداث فعالیت نموده و بر مبنای بازدیدهای صورت گرفته به صورت مستقل با ناظرین و مجریان خاطی برخورد نموده و در صورت نیاز مستقیما نامبردگان را به شورای انتظامی سازمان معرفی می نمایند .
کمیته کنترل نظارت و اجرای سازمان نظام مهندسی ساختمان استان طی ۱۱ سال فعالیت خود سعی نموده حتی الامکان با رویکرد تشویقی، ارشادی و آموزشی همراستا و همگام با ناظرین و مجریان محترم جهت ارتقاء کیفیت ساخت و ساز گام برداشته و علیرغم ساختار نظارتهای عالیه که معمولا با برخوردهای انتظامی همراه می باشد، کمیته کنترل نظارت و اجرا سازمان در راستای حفظ شان مهندسین درعین لحاظ منافع بهره برداران از ساختمان، منافع مهندسین محترم عضو سازمان را نیز تامین نموده و در این راستا سعی گردیده موضوعات مربوطه را در جلسات هسته مرکزی کمیته کنترل نظارت طی دعوت از مهندسین جهت حضور در جلسه، مورد برررسی قرار داده و ضمن اعلام تذکرات شفاهی و پیگیری موضوعات جهت رفع اشکالات، مراتب را مرتفع نماید.
در ۵ سال اخیر، تعداد معرفی شدگان به شورای انتظامی از جانب کمتیه کنترل نظارت، کمتر از ۵ مورد بوده و این در حالی است که معرفی شدگان به شورای انتظامی در ۳ سال اخیر از جانب سایر نهادهای نظارتی که معمولا به صورت مستقیم و بدون واسطه سازمان صورت می پذیرد، حدود ۲۰ برابر کل افراد معرفی شده از جانب کمیته کنترل نظارت سازمان به شورای مذکور بوده است.
در ارتباط با تشکیل کمیته کنترل آزمایشگاهها و فعالیتهای آن توضیحات بیشتری را ارائه فرمائید.
بر اساس مواد ۱، ۲ و ۴ قانون نظام‌مهندسی و کنترل ساختمان، مصوب مجلس شورای اسلامی و مواد ۴ و ۱۰ آئین‌نامه اجرایی مصوبه دولت و ردیف ۷- ۴ بند (د) تبصره ۶ قانون بودجه سال ۱۳۸۶ کل کشور و با توجه به اینکه بر اساس کلیه ضوابط موجود مهندسین ناظر و مجری، موظف به کنترل کیفیت مصالح به‌کاررفته در پروژه‌های ساختمانی می‌باشند و مسئولیت اصلی آن بر عهده ناظرین گذاشته شده است، ولی به لحاظ اینکه عموماً کیفیت هر یک از مصالح در محل کارگاه با بازرسی چشمی قابل‌کنترل نمی‌باشد، لذا به‌منظور دستیابی به کیفیت استاندارد خدمات مهندسی ساختمان و دستورالعمل تشخیص صلاحیت و صدور پروانه اشتغال به کار شرکت‌های خدمات فنی آزمایشگاهی به شماره ۰۲/۱۰۰/۱۰۵۹ مورخ ۱۱/۳/۸۷، سازمان نظام‌مهندسی ساختمان قزوین با ۷ آزمایشگاه در صلاحیت‌های بتن، جوش، ژئوتکنیک و کشش میلگرد با هدف کنترل کیفی ساخت‌وساز و تعیین خواص مکانیکی مواد و به جهت کاهش مسئولیت مهندسین ناظر در رشته‌های مختلف و کاهش هزینه‌های آزمایشگاهی ( قبل از فعالیت آزمایشگاه‌های خصوصی هزینه آزمایش‌های انجام‌شده بر اساس فهرست بها بوده و تقریباً ۲ برابر هزینه‌های فعلی و فقط توسط آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک اداره راه و ترابری انجام می‌گرفته است ) با عنایت به بخشنامه‌ها و ضوابط ابلاغی از طرف وزارت راه و شهرسازی شروع به فعالیت نمود. در حال حاضر ۳۷ آزمایشگاه در سطح استان پروانه اشتغال به کار دریافت نموده اند و زیر نظر سازمان نظام‌مهندسی ساختمان، اداره کل راه و شهرسازی و شورای فنی استانداری در حال فعالیت می‌باشند.
اهم فعالیتهای صورت گرفته توسط کمیته کنترل آزمایشگاهها
۱- تعیین و کنترل ظرفیت کلیه آزمایشگاهها در خصوص قراردادهای مربوط به بتن.
۲- آموزش ادواری مسئولین فنی، بازرسین جوش و نمونه گیران بتن.
۳- استاندارد نمودن تعداد نمونه‌گیری‌های بتن بر اساس آیین‌نامه بتن در خصوص کلیه ساختمان‌های بتنی در سطح استان و ابلاغ به آزمایشگاهها.
۴- ابلاغ حداقل آزمایشات مربوط به بازرسی جوش (ut- pt- mt- vt) در خصوص کلیه ساختمان‌های اسکلت فلزی در سطح استان.
۵- به‌کارگیری آزمایشات جوش و بتن برای سوله‌های صنعتی در سطح استان.
۶- انجام آزمایش کشش میلگرد برای کلیه ساختمان‌های بتنی در سطح استان بر اساس مصوبه هیئت چهارنفره استان.
۷- ارسال پیامک به کلیه ناظرین در خصوص اطلاع‌رسانی از نمونه‌های تعیین مقاومت شده.
۸- ارسال تمامی شیت‌های آزمایشگاهی به کمیسیون آزمایشگاهها و برگزاری جلسات هفتگی مستمر و بررسی شیت‌های جوش، بتن و کشش میلگرد . چنانچه در مواردی مقاومت کسب شده کمتر از مقاومت مشخصه طراحی باشد ضمن اعلام کتبی به ناظر و مجری پروژه، موارد پیگیری میگردد.
۹- آموزش مهندسان در خصوص اجرای سازه‌های فولادی و بتنی و آشنایی با آزمایشات غیر مخرب جوش (ut- pt- vt- mt) و آزمایشات بتن.
در پایان لطفاً توضیحاتی پیرامون فعالیت این کمیته در حوزه مجریان (سازندگان مسکن و ساختمان) بیان نمائید.
یکی از افتخارات سازمان نظام مهندسی ساختمان استان قزوین حضور مجریان ذیصلاح به صورت حقیقی و حقوقی جهت اجرای پروژه های ساختمانی در سطح استان می باشد .
با عنایت به وجود شرکتها و دفاتر توانمند در این حوزه انتظار می رود ساختمان های دارای مجری ذیصلاح از لحاظ کیفیت اجرایی بسیار مناسبتر از ساختمان های بدون مجری اجرا گردند ولی در سالهای اخیر نتایج بازدیدهای کنترل نظات از پروژه های مذکور حاکی از عدم رسیدگی و مدیریت مناسب تعداد معدودی از مجریان در خصوص پروژه های تحت مسئولیت ایشان بوده که این موضوع در صورت عدم رسیدگی منجر به خدشه دار شدن اعتبار اکثریت مجریان و چه بسا مورد تردید قرار گرفتن لزوم بحث اجرای ساختمان توسط مجریان ذیصلاح می گردید، لذا با توجه به اهمیت موضوع، مراتب در جلسات متعدد هسته مرکزی بررسی گردید و مقرر شد آزادسازی سهمیه مجریان منوط به بازدید کمیته از تمامی پروژه های دارای مجری در زمان ارایه صورتجلسه پایان سفتکاری گردد.
در سالهای اخیر با عنایت به رکود شدید صنعت ساختمان و مشکلات ناشی از آن برای مهندسین شاغل در این حوزه بویژه مجریان محترم، موضوع در جلسات متعدد هیات مدیره سازمان و هسته مرکزی کمیته کنترل نظارت مورد بررسی قرار گرفت و سعی گردید حتی الامکان تصمیمات و اقدامات تاثیر گذار در این زمینه اتخاذ گردد ، یکی از تصمیماتی که با عنایت به مصوبات هیات مدیره سازمان به کمیته کنترل نظارت ابلاغ گردید، بحث آزادسازی ظرفیت اشتغال به کار مجریان پس از گذشت یکسال از تاریخ قرارداد پروژه بود که در راستای توزیع عادلانه کار بین مجریان محترم صورت پذیرفت. در این راستا با توجه به درخواست تعدادی از مجریان محترم جهت لغو یا تغییر قانون فوق الذکر، موضوع از جانب نمایندگان سازمان در جلسات هسته مرکزی به صورت مکرر بیان گردید و علیرغم موافقت نمایندگان نظام مهندسی بر تغییر قانون مذکور به علت عدم تصویب آن از جانب نمایندگان دستگاههای دیگر، موضوع حائز اکثریت آرا نگردید و در حال حاضر کمافی السابق به قوت خود باقی است .
کمیته کنترل نظارت و اجرا سازمان همواره سعی نموده تمامی تلاش خود را جهت کسب رضایت مهندسین محترم بخصوص در بحث مجریان ذیصلاح انجام دهد و در این زمینه شنوای تمامی پیشنهادات و انتقادات سازنده از جانب کلیه مهندسین محترم بوده و بدیهی است همکاری و همیاری هرچه بیشتر مهندسین با کمیته کنترل نظارت که در واقع بخشی از بدنه خانواده بزرگ مهندسین استان می باشد بیش از هر چیز دیگر راهگشای حل مشکلات و عامل ارتقاء جایگاه رفیع مهندسین صنعت ساختمان خواهد بود .
در حقیقت میتوان اذعان نمود، جایگاه برتر سازمان نظام مهندسی ساختمان استان قزوین در اجرای مقررات ملی ساختمان، مربوط به عملکرد بسیار عالی « کمیته کنترل نظارت و اجرا» می باشد.