مبحث سوم مقررات ملی ساختمان فرصتی برای کاهش خسارتهای احتمالی
همایش “حریق در ساختمان با محوریت ساختمانهای عمومی و بلند مرتبه” از سوی کمیسیون توسعه پایدار سازمان با حضور سعید بختیاری رئیس کمیته تدوین مبحث سوم مقررات ملی ساختمان، حامد مانی فر مدیر کل دفتر مقررات ملی ساختمان وزارت راه و شهرسازی، سید کاظم مجابی رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان قزوین برگزارشد و در آن بر رعایت مبحث سوم مقررات ملی ساختمان به منظور حفاظت از ساختمان ها در برابر حریق تاکید شد.
به گزارش روابط عمومی؛ رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان در این همایش با بیان این‌که در زمینه ارتقاء کیفیت ساختمان اقدامات خوبی انجام شده، اظهارکرد: در سال‌های اخیر در رشته‌های هفت گانه سازمان نظام مهندسی ساختمان به ویژه برق، تاسیسات و معماری گام‌های بلندی برداشته شده و امیدواریم در زمینه مباحث شهرسازی، نقشه کشی، ترافیک نیز دستورالعمل‌های بهتری ابلاغ و نهادینه شود.
سیدکاظم مجابی با بیان این‌که امروزه نرخ زمین و ملک روبه افزایش است از این‌رو توجه به مباحث انبوه‌سازی از اهمیت بیشتری برخوردار است، تصریح کرد: قانون نظام مهندسی ساختمان تاکید دارد، مولفه‌های بهداشتی، رفاهی و آسایش شهروندان باید در ساختمان به خوبی مورد توجه قرار گیرد که در این زمینه تولیدکنندگان و متولیان امر آتش نشانی و راه و شهرسازی نقش مهمی دارند.
وی افزود: مجموعه نظام مهندسی ساختمان به عنوان عامل اصلی در حوزه اجرا فعالیت‌های مهمی انجام می‌دهند تا محصول ساختمان با شاخص‌های کیفی و تبیین حقوق بهره بردار اجرایی شود.
این مسئول با بیان این‌که بیشتر حوادثی که در ساختمان‌ها روی داده به دلیل عدم رعایت مقررات ملی ساختمان بوده است، اضافه کرد: هرچه مطالبات متقاضیان نسبت به برخورداری از ساختمانهای با کیفیت بیشتر باشد از حضور افراد غیرمتخصص در این حوزه جلوگیری بعمل می‌آید.
مجابی در ادامه سخنانش عنوان کرد: گرچه امروزه با رشد جمعیت، جابجایی و مهاجرت‌های زیادی روبرو هستیم، اما از سویی دیگر نیز در حوزه ساخت با رکود مواجه شده‌ایم به گونه‌‌ای که سالیانه حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار متر مربع ساخت و ساز انجام می شود.
وی با تاکید بر این‌که در ساختمان باید تمامی نیازهای بهره‌برداران به ویژه ایمنی به خوبی پیاده سازی و تضمین شده باشد، ابرازکرد: تا چندی پیش در ساختمان ها، توجه به ورود تکنولوژی در حوزه ساخت به عنوان کالایی لوکس و تشریفاتی انجام می شد، اما امروزه سطح آگاهی ارتقاء یافته و در موارد زیادی به عنوان ضرورت محسوب می‌شود برهمین اساس باید ساختمان‌ها توسط افراد متخصص اجرایی شوند تا شاهد ارتقاء کیفیت بیشتر ساختمان و حوادث ناشی از عدم رعایت مقررات ایمنی باشیم.
مجابی با اشاره به وجود مهندسان کارآمد و متخصص در تمامی رشته‌های هفت گانه سازمان نظام مهندسی ساختمان یاد آور شد: در یک مقطع زمانی به اندازه نیاز در حوزه ساخت و ساز متخصص نداشتیم، ولی اکنون در تمامی ر شته‌ها مهندسان زیادی داریم ولی نتوانسته‌ایم از ظرفیت‌های موجود به خوبی استفاده کنیم و همچنان شاهد هستیم افراد غیر حرفه‌ای کار ساخت در ساختمان‌ها را انجام می دهند.
وی در بخش دیگری از سخنانش با بیان این‌که بهره برداران نیز باید برای برخورداری از ساختمانهایی با کیفیت مطالبه گر باشند و ساختمانهایی را طلب کنند که مباحث ایمنی و رفاهی در آنها تضمین شده باشد، خاطرنشان کرد: متاسفانه ارزش ساختمان با قیمتی که بهره بردارآن را خریداری می کند، تناسب ندارد و در قیمت‌گذاری ساختمان به هیچ عنوان به شاخص‌های کیفی ساختمان توجهی نمی‌شود و ساختمان‌ها هنوز بر اساس قیمت زمین و منطقه نرخ گذاری می‌شوند و به شاخص‌های کیفی توجه نمی‌شود.
این مسئول همچنین توجه به امر آموزش در رعایت مقررات ملی ساختمان را برای بهره برداران و فعالان صنعت ساختمان ضروری برشمرد.
با نصب سیستم اطفاء حریق و بازرسیهای سالیانه از ساختمان‌ها می‌توان از وقوع حوادث پیشگیری کرد
دکتر سعید بختیاری در این همایش با اشاره به ضرورت رعایت ایمنی و مبحث سوم مقررات ملی ساختمان برای جلوگیری از خسارتهای ناشی از حریق اظهار کرد: هرگونه تغییر و تصرف در ساختمان باید با رعایت الزامات این مبحث صورت گیرد، چراکه خسارتهای جانی و مالی را کاهش می دهد.
وی با اشاره به برخی بهره‌برداری‌‌های غیر اصولی و تغییر کاربری‌‌های غیر منطقی از ساختمان عنوان کرد: متاسفانه در موارد زیادی شاهد هستیم از آپارتمان‌‌های مسکونی برای مدرسه، دانشگاه، انبار و یا کاربری‌‌های دیگر استفاده می‌شود که این کار علاوه برآنکه به لحاظ حقوقی مشکلاتی دارد، می تواند به بهره بردار نیز آسیب وارد کند.
این استاد دانشگاه بیان کرد: آپارتمان مسکونی، شرایط لازم را برای تبدیل شدن به فضای تجاری ندارد، بنابراین باید از هرگونه تغییر کاربری جلوگیری شود.
بختیاری با تاکید براین که مقاومت و واکنش ساختمان باید در برابر آتش افزایش یابد، اضافه کرد: متاسفانه بی توجهی به نازک کاری در بنا خسارتهای زیادی برای بهره برداران برجای گذاشته است درحالی که با اندکی دقت و رعایت دقیق مقررات ملی ساختمان می‌توان این خسارات را کاهش داد.
وی با بیان این که نصب سیستم اطفاء حریق و کنترل دود به این مبحث اضافه شده، افزود: رعایت ضوابط ساختمان، پوشش ضد حریق و دود در پارکینگ و درب‌‌های ضد حریق، توسعه بیمه‌‌های آتش سوزی باید مورد توجه قرار گیرد، البته درباره ساختمانهای بلندمرتبه، دوره‌‌های آموزشی دو تا ۵ روزه برای کنترل دود و مقاومت دربرابر آتش تعریف شده تا مهندسان به شیوه‌‌های بهتری بتوانند طراحی‌‌های خود را انجام دهند.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: به منظور جلوگیری از کاهش خسارتهای ناشی از حریق در ساختمانهای بلند، سیستم یکپارچه و ضد حریق نیاز هست که به موقع عمل کنند تا موجب پیشگیری از وقوع حادثه شود.
بختیاری خاطر نشان کرد: در ساختمانهای پرتراکم استراتژی خروج ضرورت دارد تا از تلفات ناشی از ادحام جمعیت جلوگیری شود.
وی با تاکید بر این که نباید واقعه پلاسکو فراموش شود بلکه باید جامعه و مسئولان برای نظارت و اجرا آماده شوند، عنوان کرد: چنانچه مباحث ۲۲ گانه ساختمان در پلاسکو پیاده سازی شده بود، مشکلی برجای نمی گذاشت.
این استاد دانشگاه با تاکید بر اعمال پیشگیری یاد آور شد: در ساختمانهایی که دارای ضعف هستند باید مدیریت ایمنی حریق و ایمنی ساختمان ارتقاء یابد و بازنگری‌‌های سالیانه انجام گیرد در این زمینه به مقررات اجباری هم نیاز هست و دولت می‌تواند این کا را از ساختمانهای مهم و بیمارستان‌ها شروع کند.
بختیاری عنوان کرد: شورای شهر تهران در زمینه مدیریت بحران، ۷ وظیفه به مرکز تحقیقات داده که یکی از آنها ارزیابی و بهسازی ساختمان در برابر آتش است، چراکه بازرسیهای مدون موجب می شود از برخی وقایع پیشگیری شود.
بیشتر حریقهای ساختمانی از بی توجهی به مقررات ملی ساختمان نشأت می گیرد
مدیر کل دفتر مقررات ملی ساختمان وزارت راه و شهرسازی دیگر سخنران این همایش بود که در سخنانی اظهارکرد: حریق رویدادی است که هر ساختمان و فردی را تهدید می کند، چراکه با کوچکترین سهل انگاری و اشتباه ممکن است ساختمان دچار آتش سوزی و وقوع خسارتهای جبران ناپذیر شود.
حامد مانی فر تصریح کرد: علاوه بر حادثه پلاسکو در شهرهای مشهد و اردبیل نیز وقایعی داشته‌ایم که با همت آتش نشانان از وقوع خسارتهای ناگوار آن جلوگیری بعمل آمد.
وی افزود: بخش قابل توجهی از وقوع حریق در ساختمان‌ها از خطاهای انسانی در طراحی، اجرا و بی توجهی به مقررات ملی ساختمان نشأت می گیرد.
این مسئول با تاکید بر ضرورت پایش برای اجرای قانون مقررات ملی ساختمان خاطرنشان کرد: از سال ۹۶ سامانه‌ای در کشور به منظور رصد و بررسی نظارت‌های عالی در زمینه رعایت ۲۲ مبحث مقررات ملی ساختمان طراحی شد و از سال گذشته بهره‌برداری از این سامانه آغاز شد که با این سامانه می‌توان چک لیست‌های موجود را کنترل و نظارت ها را به خوبی انجام داد.
مانی فر اضافه کرد: با راه اندازی این سامانه میزان رعایت و توجه به مقررات ملی ساختمان در کشور به سهولت قابل بررسی است، البته مبحث سوم ازجمله مقرراتی است که تا کنون کمترین میزان رعایت را به خود اختصاص داده است.
وی با اشاره به این‌که این سامانه وضعیت مقررات ملی ساختمان را نشان می دهد، یادآورشد: درحال حاضر چک لیست‌های کنترل مضاعف توسط نظام مهندسی تهیه و در آن سامانه قرار گرفته است و بازرس‌ها کار نظارت را بر این اساس انجام می‌دهند، این سامانه نیز باید در استان قزوین مورد توجه قرار گیرد و چنانچه مبحثی رعایت نمی‌شود مورد توجه قرار گیرد تا بتوان ضعف ها و نواقص را برطرف کرد.
این مسئول خاطر نشان کرد: این سامانه تنها سامانه یکپارچه حوزه مهندسی در کشور است که اطلاعات هر استانی را در اختیار آنها قرار می‌دهد.
مانی فر با بیان این‌که در رشته‌های مرتبط با ساختمان تنها در مواردی که برای آن متولی تعریف شده، مقررات ملی ساختمان به خوبی رعایت و اجرا شده اند، افزود: در بخش‌های چندرشته ای و میان رشته‌ای و حوزه انرژی و حوزه حریق وضعیت خوبی نداریم و این موضوع‌ها باید مورد توجه بیشتری قرار گیرند برای مثال همچنان مشخص نیست جایگاه معمار در طراحی و جانمایی آسانسور چیست و یا مهندس برق، تاسیسات یا عمران در این زمینه ها چه مسئولیت‌هایی دارند.
مانی فر با اشاره به این‌که همچنان نگاه به آسانسور حرفه ای نیست و تنها عنصر نصبی در ساختمان محسوب می‌شود، خاطر نشان کرد: در فرایند طراحی باید به جانمایی آسانسور به خوبی توجه شود و مسئولیت نظارت برآن در زمان اجرا مشخص باشد، اما این‌ها ایرادهایی است که وجود دارد از این‌رو در بخش‌هایی که همه باید ایفای نقش کنند، دچار مشکل هستیم.
وی با تاکید بر این‌که در مبحث سوم مقررات ملی ساختمان باید چک لیست جداگانه‌ای داشته باشیم و بخش‌های مهم شناسایی شوند، افزود: اشتباهاتی که در حوزه ساختمان روی می‌دهد اغلب ناشی از خطاهای کوچک است که منجر به حوادث ناگوار می شود.
مانی فر در ادامه سخنانش با بیان این‌که موضوع ایمنی در ساختمان یا همان مبحث ۱۲ مقررات ملی ساختمان از آنجایی که متولی ندارد، مغفول مانده و وضعیت مناسبی ندارد؛ عنوان کرد: در زمینه موضوع hse با دانشگاه تهران تفاهم نامه‌ای منعقد شده و مدل ارزیابی برای این موضوع طراحی شده تا وضعیت hse در کارگاه‌های ساختمانی سنجیده شود؛ برهمین اساس نظام ارزیابی در ساخت و سازهای کشور پیشنهاد شده به همین منظور یکهزار کارشناس در کشور شناسایی شدند و تحت آموزش هایی قرار گرفتند و به عنوان ارزیاب در استان‌ها معرفی شدند.
این مسئول بیان کرد: در حوزه ایمنی سلامت و محیط زیست رصدهایی انجام شده و در تمامی کارگاه‌های ساختمان بیشتر مشکل در حوزه مدیریت بود، این‌ها نشان می‌دهد در حوزه منابع انسانی دچار مشکلاتی هستیم.
مانی فر با بیان این‌که شهرداری تهران تمامی پیمانکاران خود را مکلف کرده که گواهی hse دریافت کنند، افزود: درحال حاضر تمامی ساختمانهای شهرداری تهران بر اساس چک لیست‌هایی که دبیرخانه تهیه کرده ارزیابی می‌شوند و امیدواریم تمامی شهرها این روش را پیاده کنند تا کار صدور چک لیست‌ها تحت یک روش انجام شود.
وی در بخش دیگری از سخنانش بیان کرد: در آیین نامه ۲۸۰۰ نیز متوجه شدیم دیوارهای پیرامونی با ضعف هایی روبرو هستند و ساختمان در بخش‌های غیر سازهای دچار مشکل است از این رو با همکاری مرکز تحقیقات، پیوست ششم آیین نامه تهیه شد و مورد بررسی قرار گرفت به تصویب وزیر راه و شهرسازی نیز رسید.
این مسئول همچنین خاطرنشان کرد: در استان‌ها اقدامات خوبی در حوزه رعایت مقررات ملی انجام شده، چنانچه روابط استان‌ها با تهران بیشتر شود و تجربیات خود را به تهران منتقل کنند از ظرفیت‌های موجود در هر استانی برای تمامی کشور استفاده می‌شود.
در حوزه ساختمان باید به توسعه پایدار دست پیدا کنیم
سمیرا قانعی دبیر کمیسیون توسعه پایدار و بازآفرینی شهری نیز در سخنانی اظهارکرد: این کمیسیون با رویکرد تحقق شعار توسعه پایدار در حوزه ساختمان، فعالیت خود را مدت یکسال است که آغاز کرده و دارای ۵کمیته شامل: بافت ناکارآمد و بازآفرینی شهری، کمیته معماری و شهرسازی، کمیته همایش ها، کمیته آموزش و باغستان است.
سمیرا قانعی تصریح کرد: در چشم اندازی که برای شش ماه آینده تدوین شده، همایش معماری و شهرسازی با محوریت شهر انسان محور، تاب آوری باغستان در فضای شهری قزوین توسط این کمیسیون برگزار می شود.
وی افزود: کمیسیون توسعه پایدار سازمان نظام مهندسی ساختمان قزوین نقش برون سازمانی دارد و تاکنون تعامل‌های خوبی با معاونت عمرانی استانداری، بهسازی و نوسازی داشته و امیدواریم بتو انیم در آینده چشم انداز خوبی برای ارتقاء سازمان ترسیم کنیم.