مقدمه:
تقریبا تمامی کوهنوردان معتقدند در میان تمامی تجهیزات کوهنوردی ، دوتای آنها بیشترین اهمیت را دارد.
یکی کفش کوهنوردی و دیگری کوله پشتی.
از طرفی صرف نظر اینکه در چه فصلی و چند روزه برنامه می رویم ، این دو وسیله همراه همیشگی ما هستند. انتخاب یک کوله پشتی مناسب و تنظیم صحیح آن روی بدن کوهنورد ، دو مسله بسیار مهم است.
بخش اول :انتخاب و خرید کوله پشتی مناسب
جنسیت کوهنورد
کوله های مناسب خانمها با آقایان تفاوتهایی دارد و این به خاطر تفاوتهای فیزیکی بین خانمهاست . خانمها عموما نسبت به آقایان استخوان بندی ریز تری دارند ، شکل پایین تنه آنها متفاوت است و سرشانه های بزرگی ندارند.
همانطور که میبینید کوله خانمها کشیده تر ، دارای بندهای کوله نزدیک به هم و کمربندی باریک تر و با شکلی قوس دار است که بهتر روی استخوان لگن خانمها کوله بشیند. نکته دیگر اینکه آقایانی هم که دارای استخوان بندی ریزتری هستند می توانند این کوله ها را نیز در موقع خرید امتحان کنند شاید برای آنها مناسب تر باشد.
حجم کوله:
میزان حجم باری که درون یک کوله می توان قرار داد به دو واحد مختلف لیتر ویا اینچ مکعب بیان می شود. در واقع حجم دقیق یک کوله با واحد اینچ مکعب بیان می شود و به دلیل قابل فهم بودن آن برای همه به واحد لیتر نیز آنرا تبدیل کرده و بیان می کند small – medium – large در کوله هاشون باشند که بین این
مناسب به سه عامل بستگی داره:
۱-مدت زمان برنامه ۲- فصل اجرای برنامه ۳-حجم وسایل خود کوهنورد.
کوله برنامه ۱روزه با ۳ روزه فرق میکنه ، حجم وسایل در زمستان از سایر فصلها بیشتره و هرچه وسایلمون حرفه ای تر و کم حجم تر باشه به کوله کوچکتری نیاز داریم .
وزن بار:
علاوه بر حجم باری که قرار است داخل کوله قرار بگیرد ، وزن بار هم مهم است.. کوله پشتی هایی با حجم یکسان می توانند برای حمل وزنهای مختلفی از بار طراحی شده باشند . حداکثر وزنی را که برای حمل با کوله مناسب است برای کوله پشتی توسط شرکت سازنده اعلام میشود (حداقل در مورد شرکتهای معتبر). ممکن است وسایل دو کوهنورد دارای حجمهای یکسان ولی وزنهای مختلف باشد .بنابراین سعی بر اینست تمامی وسایل مورد نیاز کوهنوردی ترجیحا سبک وزن واز جنس مرغوب تهیه گردد.
نوع برنامه:
شرکت های سازنده کوله پشتی برای فعالیتهای مختلف کوله پشتی های مختلفی طراحی و تولید می کنند ،کوله های کوهنوردی برای حمل بار در ساعتهای طولانی مناسب بوده ، ظاهری کشیده تر دارند و جیبهای کمتری در اطراف دارند ، کوله های فنی و آلپی کشید ترین شکل رو دارند و گاها از جیب در اطراف اونها هم خبری نیست همچنین برای حمل وسایلی مانند چوب اسکی ، کرامپون ، تبرهای یخ دارای قسمتهای مختلف ویژه ای هستند. البته برخی کمپانی های معتبر دارای کول های اکسپدیشن هم هستند که مشخصات کوله های فنی رو دارند ، دارای وزن سبک تر و گنجایش بیشتر و در عین حال توان حمل وزنهای بسیار بالاتر را نیز دارند و به همین خاطر دارای قیمتهای بسیار بالایی هم هستند.
بخش دوم
تنظیم کوله پشتی روی بدن کوهنورد:
هدف از تنظیم کوله پشتی ، انتقال صحیح وزن بار کوله پشتی به بدن کوهنورد و به نحوی است که حدود ۸۰ در صد و حتی بیشتر از وزن بار به روی پایین کمر و لگن منتقل شود و شانه های کوهنورد بیشتر در کنترل استقرار بار نقش داشته باشند، می باشد هر کوله پشتی برای یک محدوده مشخص اندازه تنه کوهنورد مناسب می باشدآمده است و محدوده ای را به اینچ مشخص کرده ( اندازه ارتفاع تنه )که بسیار حائز اهمیت است.
اما مراحل تنظیم کوله به صورت مطابق شکل زیر چنین است:
۱-ابتدا تمامی بند شانه و کمربند کوله را چک کنید . کوله روی دوش بیاندازید ، شانه ها را بالا بیاندازید تا کوله پشتی بالاتر قرار بگیرد ، حال کمربند کوله پشتی را روی استخوان لگن خود تنظیم کنید مطابق شکل . کمر بند کوله سفت ببندید.
۲-بند شانه را با کشیدن رو به پایین مطابق شکل سفت ببندید تا کوله به شما نزدیک شود
۳-در پشت کوله پشتی به جایی که بندهای شانه به کوله پشتی متصل می شوند توجه کنید. این قسمت باید در قسمت صاف بین دو کتف کمر شما قرار بگیرد مطابق شکل. چنانچه محل آن درست نیست و این قسمت برای کوله پشتی شما قابل تنظیم است باید کوله پشتی را در آورید و مطابق شکل محل آنرا در کوله پشتی خود تغییر دهید. این قسمت تنها برای کوله پشتی هایی عموما با حجم ۵۰ لیتر به بالا قابل تنظیم است و برای کوله های سبک تر نیازی به این تنظیم ندارند و معمولا قابل تنظیم نیز نیستند :
۴-در کوله های بزرگ ، بندی به نام بند کوله کشی وجود دارد. در تصویر ما نیز این بند وجود دارد و همانطور که می بینید این بند از بالای کوله با یک زاویه ۴۵ درجه روی شانه کوهنورد آمده. در زمان کوله کشی و سنگین بودن کوله می توان با کشیدن این دو بند ، کوله پشتی را به بدن نزدیک تر نگاه داشت و به بدن در تحمل وزن کوله کمک کرد. این بند در کوله های کوچک وجود ندارد چون نیازی هم ندارند. در کوله های کوچک تر بندی که در ابتدای بند شانه ها و کمی عقب تر از شانه کوهنورد قرار دارد را با بند کوله کشی اشتباه نگیرید و در حین حرکت آنرا نکشید بلکه این بند را تا انتها سفت کنید تا کوله کمترین فاصله را تا بدن شما داشته باشد.
۵-آخرین قسمت بستن بند سینه کوله پشتی است. توجه کنید این بند باید مقداری محکم باشد اما نباید موجب سختی تنفس و اختلال در آن باشد. به میزان مناسب آنرا سفت کنید تا شانه های شما بر اثر وزن کوله به عقب متمایل نشوند و در وضعیت طبیعی در طول بارکشی بمانند.
در نهایت بعد از انجام این تنظیمات مطابق شکل آیا می توانید یکی از زانوهای خود را ۹۰ درجه خم کنید؟ در این حالت کمربند کوله شما باید در راستای بالای ران شما و مماس با آن ، مطابق شکل قرار بگیرد
نحوه چیدن وسایل داخل کوله نیز مطابق شکل مشخص شده است. همانطور که در شکل می بینید سنگین ترین قسمت باید نزدیک ترین محل کوله به کمر باشد
نکته آخر اینکه مجموع وزنی که یک فرد مجاز به حمل آن است برای افراد با تناسب اندام حداکثر یک سوم وزن شخص و برای افراد عادی حداکثر یک چهارم وزن فرد می باشد.