مراسم نکوداشت مهندس سید محمد بهشتی معمار فرهیخته قزوینی و معرفی کتاب ایران کجاست؟ ایرانی کیست؟
آئین نکوداشت مهندس سید محمد بهشتی معمار فرهیخته قزوینی و رییس اسبق سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور به مناسبت روز ملی معمار، پنجشنبه هفتم اردیبهشت ماه ۱۴۰۲ در خانه تاریخی زعیم برگزار شد.
در این مراسم که با همکاری سازمان نظام مهندسی ساختمان استان قزوین، اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و کمیسیون میراث فرهنگی نظام مهندسی ساختمان استان قزوین برگزار شد، ضمن گرامیداشت روز معمار و معرفی کتاب “ایران کجاست؟ و ایرانی کیست؟ “، از سالها تلاش و زحمات مهندس سید محمد بهشتی تقدیر بعمل آمد.
رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان قزوین در این مراسم ضمن تبریک روز ملی معمار اظهار کرد: سرزمین ما ایران، محل سکونت هنرمندان، روشنفکران و نوآوران و … است و این سرزمین به ریشه‌های مهر و دوستی، عشق و معرفت و صلح متکی است. تقدیر از اندیشمندان و معماران برجسته و متخصصان که نه تنها دستاوردهای حرفه‌ای خود را در عرصه معماری کشور به صورت خدمات ارزنده‌ای ارائه داده‌اند و با حضور خود در زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی نیز تأثیرگذار بوده‌اند، سنتی ارزشمند است و سازمان نظام مهندسی ساختمان نیز با همکاری سازمان میراث فرهنگی و همچنین کمیسیون میراث فرهنگی سازمان نظام مهندسی ساختمان به مناسبت روز معمار در مراسمی به تقدیر از چهره ای فرهیخته در عرصه معماری مهندس سید محمد بهشتی پرداخته است.
شعبانیان با بیان اهمیت نقش حضور اعضا و برگزاری چنین مراسمات نکوداشتی عنوان کرد: هرچقدر حضور اعضا در سازمان و فعالیت‌های سازمان پررنگ تر شود قطعا هم افزایی‌های بیشتری خواهیم داشت و هر چقدر بتوانیم موضوعات علمی را به اشتراک بگذاریم و همه با هم، همنظر شویم، قطعا می‌توانیم رشد و شکوفایی بیشتری داشته باشیم.
در ادامه سید محمد بهشتی، رییس اسبق سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور، ضمن تبریک روز معمار به معرفی کتاب “ایران کجاست و ایرانی کیست؟ ” پرداخت و گفت: حدود ۱۵۰ سال است که ما درگیر کشمش بین سنت و مدرنیته هستیم. مدرنیته اندیشه ایست که در غرب بعد از رنسانس ظهور پیدا کرد که ویژگی‌هایی دارد، مثلا فاعلانه است و نسبت به دین زاویه دارد.
این معمار فرهیخته در پاسخ به سوال مدرنیته چگونه در ایران اتفاق افتاد؟ عنوان کرد: بعد از جنگ‌های ایران و روس، نخبگان ما دچار یک جور انفعال شدند و متوجه شدند در یک بیخبری چند قرنی، اتفاقاتی در اروپا افتاده است و قبله نخبگان ما شد آن چیزی که در اروپا اتفاق افتاده بود. نکته دیگر که اتفاق افتاد، در نخبگان ما مواجهه با اندیشه مدرن به مثابه دین بود یعنی اندیشه مدرن به مثابه دین پذیرفته شده بود.
وی ادامه داد: ما در سرزمینمان تجدد داریم و تجدد معادل مدرنیته نیست. همچنان که در مورد سنت هم همین اتفاق افتاده است. سنت یعنی شیوه آزموده، شیوه‌ای که ما را به مقصد می‌رساند و اگر تغییراتی در محیط بیفتد این شیوه خودش را اصلاح می‌کند یعنی یکی از ارکان سنت، معاصر شدن است.
بهشتی توضیح داد: اگر به گذشته خودمان در عرصه معماری نگاه کنیم به عنوان مثال در مسجد جامع اصفهان آثار آل بویه است و می‌دانیم مطابق سنت ساخته شده است و سنت معماری ما در آنجا قابل مشاهده است. ولی به دوره سلجوقی که می‌آییم می‌بینیم تغییر کرده است. تا قبل از دوره سلجوقی عمدتا مساجد ما به شکل شبستانی بودند، در دوره سلجوقی گنبد به میان آمد، بعد ایوانها ظاهر می‌شوند بعد در تزیینات شروع به دگرگونی می‌کند و همه اینها در مسجد جامع اصفهان اتفاق می‌‍افتد، یعنی سنت منعطف است نسبت به مقتضیات روزگار خودش.
این محقق افزود: این چیزی که تحت عنوان سنت در برابر مدرنیته در سرزمینمان داریم، چیست که مهمترین مشخصه‌اش اینست که نسبت به متغیرها منعطف نیست. بهترین نامی که می‌شود به آن داد تحجر است یعنی ما یک تجدد داریم در برابر تحجر نه سنت در برابر مدرنیته. وقتی تاریخ معاصرمان را نگاه می‌کنیم همواره شاهد کشمش بین متجددین و متحجرین هستیم.
معمار فرهیخته قزوینی در پاسخ به سوال تجدد بهتر است یا تحجر گفت: هیچکدام. چون که متجددین ما اتصال به ریشه را مانع نو شدن می‌دانند و متحجرین ما نو شدن را مخل اتصال به ریشه می‌دانند. حلقه مفقوده در این بین چیست؟ حلقه مفقوده ما معاصر شدن است. ما گرفتاری امتناع از معاصر شدن را داریم در دوره معاصر.
بهشتی تصریح کرد: معاصر شدن یعنی اتصال به ریشه و انعطاف نسبت به متغیرها. هر موجود زنده ای برای زنده ماندن باید اتصال به ریشه‌اش برقرار باشد در عین اینکه نسبت به متغیرها منعطف باشد.
رئیس اسبق سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور عنوان کرد: اتفاقات دیگری هم برای سرزمین ما در تاریخ معاصر می افتد که منجر می‌شود به اینکه ما دیگر سرزمین خودمان را به صفت ریشه ها نمی‌شناسیم. اتصال ما به ریشه به شکل عمیقی قطع شده است. و خودمان و شهرمان را به جا نمی‌آوریم. اگر می‌دانستیم ایران کجاست، جرات انجام خیلی از کارهایی را که با سرزمینمان کردیم را نداشتیم.
سید محمد بهشتی اظهار کرد: بزرگترین ثروت ما باید این باشد که ایران و ایرانی باشیم. ایرانی بودن است که میتواند ایران را مدیریت و قابل زیست کند. ما باید ایران را به صفت ریشه‌ها ، به صفت کجایی و کیستی بشناسیم.
این نویسنده در ادامه معرفی کتاب خود افزود: این کتاب کوششی است برای فهم و درک ریشه ها، کیستی و کجایی. در این کتاب متوجه میشویم که در کیستی ما اختلال ایجاد شده است. دچار اختلال در اهلیت شده‌ایم و باید دوباره اهل سرزمینمان شویم و باید هر کس در رشته و تخصص خودش تلاش کند.
در پایان مراسم از این محقق و معمار فرهیخته قزوینی تجلیل شد.
شایان ذکر است، سازمان نظام مهندسی ساختمان استان قزوین نسبت به تهیه این کتاب مبادرت ورزیده و علاقمندان میتوانند این کتاب را با تخفیف ۱۵درصد به مبلغ ۴۰۰هزار تومان از واحد روابط عمومی تهیه نمایند.
