گرامیداشت روز جهانی شهرسازی در سازمان نظام مهندسی ساختمان قزوین
مراسم گرامیداشت روز جهانی شهرسازی با حضور جمعی از مدیران کشوری و استانی، هیات مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان استان قزوین، صاحب‌نظران، اساتید دانشگاه و اعضای سازمان، عصر چهارشنبه ۲۸ آبان‌ماه در سالن اجتماعات سازمان برگزار شد. این رویداد با هدف رونمایی از مبحث بیست و چهار مقررات ملی ساختمان، تبیین رویکردهای نوین شهرسازی، بررسی تحولات علمی این حوزه و معرفی دستاوردهای جدید ملی و استانی برنامه‌ریزی شد.
در این مراسم، دکتر مانی‌فر مدیرکل دفتر مقررات ملی و کنترل ساختمان وزارت راه و شهرسازی، به‌عنوان سخنران اصلی، به ضرورت‌های روزآمدسازی مقررات ملی و نقش آنها در کیفیت توسعه شهری پرداخت. مهندس محمد شعبانیان رییس و مهندس سابک سیداف عضو شهرساز هیات‌مدیره سازمان نیز در سخنانی، ضمن قدردانی از تلاش‌های صورت‌گرفته در فرآیند تدوین مبحث ۲۴ مقررات ملی ساختمان، بر اهمیت آغاز اجرای دقیق و مؤثر این مبحث و ضرورت قرار گرفتن آن در برنامه کاری تمامی مهندسان تأکید کردند.همچنین دکتر بهزاد فَر عضو هیات‌علمی دانشگاه علم و صنعت ایران، با ارائه سخنرانی تخصصی، به تشریح کاربردهای هوش مصنوعی در شهرسازی و آینده‌پژوهی این حوزه پرداخت که با استقبال گسترده حاضران همراه شد.دکتر وثیق‌نیا عضو گروه تخصصی شهرسازی شورای مرکزی نیز در ادامه نشست، مباحث تخصصی مربوط به چالش‌های معاصر شهرسازی و لزوم هم‌افزایی نهادهای حرفه‌ای را مطرح کرد.
از جمله مهم‌ترین بخش‌های این رویداد، رونمایی از مبحث ۲۴ مقررات ملی ساختمان با عنوان «انطباق شهری ساختمان» بود که به‌عنوان یکی از اسناد نوین و اثرگذار در تعامل میان معماری، ساختمان و نظام پهنه‌بندی شهری معرفی شد.
مهندس شعبانیان: تاکید رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان قزوین بر نقش پررنگ‌تر شهرسازان و اجرای مبحث ۲۴
در مراسم گرامیداشت روز جهانی شهرسازی، مهندس محمد شعبانیان رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان قزوین، ضمن قدردانی از حضور اساتید و مهمانان، بر اهمیت تلاش‌های انجام‌شده برای نهایی‌سازی مبحث ۲۴ مقررات ملی ساختمان تأکید کرد. وی با اشاره به نقش مؤثر گروه‌های تخصصی دوره‌های گذشته و پیگیری‌های مستمر در وزارتخانه، تدوین مبحث ۲۴ را گامی مهم در تلفیق اصول شهرسازی و معماری دانست.
شعبانیان با تشریح چهار محور اصلی مبحث ۲۴—انطباق زمین، انطباق کاربری، انطباق کالبدی، و انطباق سیما و منظر شهری—اعلام کرد که استان قزوین با توجه به ساختار حرفه‌ای موجود، می‌تواند در اجرای این مبحث پیشرو باشد. او خبر داد که روند اجرایی‌سازی مبحث ۲۴ در استان طی یک هفته آینده در هیئت چهار نفره بررسی و آغاز خواهد شد.
وی همچنین با اشاره به تجربیات موفق استان در حوزه‌های مرتبط با هیئت چهار نفره و تلاش برای بهبود جایگاه شهرسازان در تعرفه‌ها و خدمات، اعلام کرد که توافق با بنیاد مسکن برای مشارکت شهرسازان در طرح‌های هادی نیز در مسیر اجرایی شدن قرار دارد.
رئیس سازمان با تأکید بر اینکه رشته شهرسازی سال‌ها از نبود مقررات ملی رنج برده است، اظهار داشت که اجرای مبحث ۲۴ می‌تواند زمینه حضور مؤثرتر شهرسازان در فرآیند تهیه طرح‌ها، کمیسیون ماده ۵ و بررسی‌های انطباق شهری را فراهم کند. او افزود: قزوین به دلیل رعایت اصول شهرسازی و کنترل کالبدی، از شهرهای پیشرو کشور است و می‌تواند با کمک متخصصان، گام‌های مهم‌تری در ارتقای کیفیت منظر و فضای شهری بردارد.
شعبانیان با تاکید بر نقش تجربه پیشکسوتان و لزوم انتقال دانش به نسل جوان، ابراز امیدواری کرد که با هم‌افزایی مهندسان، روزهای بهتری برای جامعه شهرسازی رقم بخورد. او در پایان ضمن قدردانی از تلاش همه فعالان این حوزه، برای شهرسازان آرزوی موفقیت و توفیق کرد.
دکتر حامد مانی‌فر در مراسم گرامیداشت
روز جهانی شهرسازی: ساختمان هوشمند، شرط لازم برای تحقق شهر هوشمند است
📌در مراسم گرامیداشت روز جهانی شهرسازی که به میزبانی سازمان نظام مهندسی ساختمان استان قزوین برگزار شد، دکتر حامد مانی‌فر مدیرکل دفتر مقررات ملی و کنترل ساختمان وزارت راه و شهرسازی، با اشاره به سابقه پربار طرح‌های توسعه‌ای در استان قزوین، این استان را یکی از مناطق پیشرو در تدوین و اجرای اسناد شهری دانست.
وی با اشاره به همکاری‌های علمی طولانی مدت با استادان برجسته‌ای همچون دکتر بهزادفر، تجربه‌های ارزشمند استان قزوین در زمینه طرح‌های جامع، ناحیه‌ای و مجموعه شهری را نمونه‌ای موفق از مدیریت شهری مبتنی بر مشارکت متخصصان عنوان کرد و بر ضرورت هم‌افزایی جامعه حرفه‌ای شهرسازی برای اجرای دقیق «مبحث ۲۴؛ انطباق شهری ساختمان» تأکید کرد.
🔹حرکت به سمت مقررات ملی ساختمان نسل جدید
دکتر مانی‌فر در بخش اصلی سخنان خود، رویکردهای تازه وزارت راه و شهرسازی در تدوین مقررات ملی ساختمان را تشریح کرد و گفت:
-ویرایش پنجم مبحث ۱۹ با رویکرد «تعهد به نتیجه» و بر پایه اندازه‌گیری دقیق، کنترل‌پذیری، و تعیین الگوی مجاز مصرف انرژی تدوین شده است.
-برای نخستین‌بار، الگوی مصرف انرژی ساختمان‌ها بر اساس کاربری و اقلیم به‌صورت عددی تعیین شده است.
-چک‌لیست‌های الکترونیک و نرم‌افزارهای ویژه برای مهندسان در حال طراحی است تا فرآیند کنترل انرژی به‌صورت استاندارد و قابل ردیابی انجام شود.
-برای اولین‌بار، مبحث ۱۹ به موضوع ساختمان‌های موجود نیز پرداخته و این نگاه باعث بازنگری اساسی مبحث ۲۲ (نگهداری ساختمان) شده است.
-وی اعلام کرد که پیش‌نویس مبحث ۲۲ هم‌اکنون روی سایت دفتر مقررات قرار دارد و با رویکردی کاملاً جدید—بر پایه ریسک، داده و پایش مستمر—بازنویسی شده است.
ساختمان هوشمند؛ پیش‌نیاز شهر هوشمند
مانی‌فر با اشاره به سخنرانی دکتر بهزادفر درباره هوش مصنوعی در شهرسازی، ساختمان را «سلول هوشمندی شهر» دانست و تأکید کرد:
«تا زمانی که ساختمان هوشمند نداشته باشیم، تحقق شهر هوشمند ممکن نیست.»
او برای نخستین‌بار خبر داد که پروپوزال مبحث ۲۵ با عنوان «ساختمان داده‌محور» تهیه شده و در آینده نزدیک به جامعه مهندسی معرفی خواهد شد.
طرح تحول صنعت ساختمان
وی در پایان با معرفی «طرح تحول صنعت ساختمان»، چرخه کامل عمر ساختمان از طراحی تا تخریب را تشریح کرد و لزوم تبادل داده و یکپارچگی اطلاعات در این چرخه را عامل اصلی ارتقای کیفیت، کاهش خطا و افزایش عمر مفید ساختمان‌ها دانست.
تأکید سابک سیداف عضو هیأت‌مدیره بر آغاز مرحله اجرایی مبحث ۲۴؛ «ابلاغ پایان کار نیست، آغاز راه شهرسازان است»
📌در مراسم گرامیداشت روز جهانی شهرسازی، مهندس سابک سیداف عضو شهرساز هیأت‌مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان استان قزوین، ضمن تبریک این روز و قدردانی از حضور میهمانان، به ویژه دکتر مانی‌فر و استادان حاضر، تدوین و ابلاغ مبحث ۲۴ مقررات ملی ساختمان را نقطه عطفی در تاریخ حرفه شهرسازی کشور دانست.
🔹وی با اشاره به سال‌ها تلاش مستمر گروه‌های تخصصی و شورای مرکزی برای نهایی‌سازی این مبحث، تأکید کرد که هم‌زمانی رونمایی مبحث ۲۴ با روز شهرسازی موجب رونق کم‌سابقه این مراسم در استان‌ها شده است. سیداف افزود:
«ابلاغ مبحث ۲۴ پایان ماجرا نیست؛ آغاز حرکت جدی ما شهرسازان برای اجرای عملی آن است.»
لزوم آماده‌سازی بستر اجرایی در کشور
او با اشاره به پیچیدگی‌های پیش‌روی اجرای این مبحث در سطح ملی تصریح کرد که تحقق آن نیازمند تدوین شیوه‌نامه‌های اجرایی، ابلاغیه‌های تکمیلی و چارچوب‌های قیمت‌گذاری خدمات شهرسازی است. سیداف خاطرنشان کرد، شهرسازان باید بیش از گذشته برای عملیاتی‌سازی این مبحث تلاش کنند.
مبحث ۲۴؛ فرآیندی ادامه‌دار
عضو هیأت‌مدیره همچنین تأکید کرد که تدوین مبحث شهرسازی پایان یافته تلقی نمی‌شود و موضوعاتی چون تفکیک اراضی، پدافند غیرعامل و برخی خدمات شهرسازی هنوز نیازمند تکمیل و بازنگری در مقررات ملی هستند. او روند تکامل تدریجی این مبحث را مشابه تجربه اخیر مبحث ۱۹ دانست که طی مدت کوتاهی به نسخه پنجم ویرایش رسید.
قزوین، استان پیشرو در اجرای انطباق شهری ساختمان
سیداف با اشاره به تجربه استان قزوین گفت:
«خوشبختانه استان ما از دو سال پیش انطباق شهری ساختمان را برای (گروه د) و سپس (گروه ج) اجرا کرده و بخشی از الزامات امروز مبحث ۲۴ را عملاً تجربه کرده است.»
وی ابراز امیدواری کرد که با همراهی پیشکسوتان و همدلی جامعه مهندسی، اجرای کامل این مبحث در استان با سرعت و کیفیت مطلوب دنبال شود.
او در پایان ضمن قدردانی ویژه از دکتر بهزادفر، اعلام کرد که جامعه شهرسازی ایران بخش مهمی از آموزه‌ها و ادبیات علمی خود را مدیون آثار و نظریات ایشان است و حضور ایشان در قزوین را «مایه افتخار» دانست.
دکتر وثیق‌نیا: «مبحث ۲۴ نتیجه ۱۸ سال تلاش مستمر است؛ اکنون زمان یکپارچه‌سازی و اجرای دقیق آن در کشور است»
📌در مراسم گرامیداشت روز جهانی شهرسازی، دکتر عباس وثیق‌نیا عضو گروه تخصصی شهرسازی شورای مرکزی، با تبریک این روز و قدردانی از برگزارکنندگان و پیشکسوتان، سخنان خود را با اشاره به «رخداد تاریخی تصویب و ابلاغ مبحث ۲۴ مقررات ملی ساختمان» آغاز کرد و آن را یکی از مهم‌ترین دستاوردهای جامعه شهرسازی در دهه‌های اخیر دانست.
🔹۱۸ سال پیگیری تا تصویب نهایی مبحث شهرسازی
وثیق‌نیا با بیان اینکه فرآیند تدوین این مبحث از تابستان ۱۳۸۸ آغاز شده، یادآور شد:
«مبحث ۲۴ حاصل بیش از ۱۸ سال تلاش، برگزاری ده‌ها جلسه کارشناسی و پشتوانه علمی و تجربی گسترده است.»
او به مراحل مختلف تهیه پیش‌نویس، انجام اصلاحات، دریافت نظرات متخصصان، و نهایتاً تصویب در شورای تدوین اشاره کرد و نقش دکتر مانی‌فر و مجموعه وزارت راه و شهرسازی را در نهایی‌سازی این مبحث مؤثر دانست.
ضرورت اثبات جایگاه شهرسازی در مقررات ملی
وی با اشاره به مقاومت‌ها و چالش‌های سال‌های گذشته افزود:
«سال‌ها طول کشید تا جایگاه شهرسازی در ساخت‌وساز کشور به رسمیت شناخته شود. بسیاری معتقد بودند شهرسازی در ساختمان نقشی ندارد، اما امروز مبحث ۲۴ این نقش را به‌صورت رسمی تثبیت کرده است.»
وثیق‌نیا همچنین تأکید کرد که بر اساس جدول شماره ۱۴ مبحث دوم، مهندسان شهرساز دارای صلاحیت طراحی و نظارت هستند؛ اما موضوع «نظارت شهرسازی» همچنان از چالش‌های جدی اجرایی در استان‌هاست و باید در دستور کار قرار گیرد.
مزیت‌های مبحث ۲۴ نسبت به سایر مباحث
به گفته این عضو گروه تخصصی شهرسازی، مبحث ۲۴ تفاوت‌های بنیادینی با سایر مباحث مقررات ملی دارد. مهم‌ترین آنها عبارتند از:
-پرداخت هم‌زمان به ساختمان و فضای پیرامونی و توجه به سیما و منظر شهری؛
-ارجحیت منافع عمومی بر منافع فردی و تقویت حقوق شهروندی؛
-ترکیب هم‌زمان معیارهای کمی، کیفی و مکانی؛
-گروه‌بندی ساده‌تر ساختمان‌ها بر اساس مصوبه شورای عالی (۱ تا ۷ طبقه / ۸ طبقه و بیشتر)؛
-تقسیم‌بندی جدید کاربری‌ها در ۷ گروه اصلی.
او همچنین یادآور شد که دامنه شمول این مبحث، علاوه بر ساختمان‌های جدید، شامل بناهای موجود، تعمیرات، نوسازی و حتی ساختمان‌های حفاظت‌شده نیز می‌شود.
دکتر وثیق‌نیا در پایان با قدردانی از همه همراهان این مسیر طولانی، برای مهندسان شهرساز و جامعه حرفه‌ای کشور آرزوی موفقیت کرد و ابراز امیدواری نمود که «تصویب مبحث ۲۴ سرآغاز روزهای روشن‌تر برای آینده شهرسازی ایران» باشد.
دکتر بهزاد فر عضو هیات‌علمی دانشگاه علم و صنعت ایران: «هوش مصنوعی؛ مسیر تازه شهرسازی آینده»
در ادامه مراسم گرامیداشت روز جهانی شهرسازی، دکتر بهزاد فَر عضو هیات‌علمی دانشگاه علم و صنعت ایران، در سخنرانی تخصصی خود به تشریح کاربردهای نوین هوش مصنوعی در شهرسازی پرداخت.
او با اشاره به نقش رو‌به‌گسترش فناوری‌های هوشمند در تحلیل داده‌های شهری، تصمیم‌سازی و پیش‌بینی الگوهای توسعه، تأکید کرد که آینده شهرسازی به‌طور جدی وابسته به بهره‌گیری از سناریونویسی هوشمند و آینده‌پژوهی داده‌محور خواهد بود.
سخنان تحلیلی و آینده‌نگرانه دکتر فَر مورد استقبال گسترده جامعه تخصصی حاضر در مراسم قرار گرفت.
رونمایی رسمی از مبحث ۲۴ مقررات ملی ساختمان
در پایان این رویداد تخصصی، با حضور ارزشمند مدیران، اساتید برجسته و اعضای جامعه مهندسی، رونمایی رسمی از مبحث ۲۴ مقررات ملی ساختمان انجام شد. این رونمایی با دستان دکتر حامد مانی‌فر و دکتر بهزادفر بر روی صحنه صورت گرفت و لحظه‌ای نمادین و تاریخی را در تقویم حرفه‌ای شهرسازی رقم زد.
حاضرین نیز با ثبت امضا و نقش حضور خود بر قاب ویژه مبحث ۲۴، این رخداد ملی را ماندگارتر کرده و بر اهمیت این دستاورد مشترک تأکید نمودند.
در بخش پایانی برنامه، با اهدا لوح تقدیر به مهمانان و مدعوین ارجمند، از همراهی گرم، حضور اثرگذار و تلاش‌های مؤثر آنان در مسیر اعتلای شهرسازی کشور قدردانی شد. این مراسم با استقبال گسترده و فضایی سرشار از همدلی و امید به آینده‌ای روشن‌تر برای حرفه شهرسازی به پایان رسید.
